Rekenhulp lijfrente berekenen
Welke stappen te volgen om een lijfrente te berekenen? Het onderstaande voorbeeld biedt u een richtlijn. Voor dit rekenvoorbeeld worden enkele aannames gehanteerd:
1. We gaan uit van “kosten koper”, dus de overdrachtsbelasting e.d. komen nog voor rekening voor de koper.
2. We gaan er vanuit dat de verkoper in de woning blijft wonen en het vruchtgebruik geniet.
3. We gaan uit van een verkoper van 66 jaar oud.
4. We gaan uit van 1 verkoper.
5. We gaan uit van een mannelijke verkoper.
6. We gaan uit van een niet-gemaximaliseerde periode. Dus de lijfrente eindigt pas bij overlijden.
7. We gaan uit van een variabele rente.
Stap 1. Wat is de de taxatiewaarde van het onroerend goed. Voor dit voorbeeld nemen we 200.000.
Stap 2. Wat is de waarde van het vruchtgebruik?
Voor het gemak nemen we hier de rekenwijze van de belastingdienst. Zij hanteren een fictieve huurprijs van 6% van de waarde van het onroerend goed, afhankelijk van de leeftijd wordt dit vermenigvuldigd met een factor. Bij iemand van 66 jaar is deze factor 8. Dus 8 x 6% is 48%. De waarde van het vruchtgebruik is dan 48% van de woningwaarde is, oftewel de waarde van het blote eigendom is 100% – 48% = 52% van de woningwaarde.
In dit rekenvoorbeeld is:
De taxatiewaarde: 200.000,-
Het vruchtgebruik: 96.000,- (48%)
Het blote eigendom: 104.000 (52%)
Berekening waarde vruchtgebruik door de belastingdienst:
| Leeftijd | Rekenfactor | Waarde vruchtgebruik |
|---|---|---|
| Jonger dan 20 jaar | 16 x 6% | 96% van taxatiewaarde |
| Van 20 tot 30 jaar | 15 x 6% | 90% van taxatiewaarde |
| Van 30 tot 40 jaar | 14 x 6% | 84% van taxatiewaarde |
| Van 40 tot 50 jaar | 13 x 6% | 78% van taxatiewaarde |
| Van 50 tot 55 jaar | 12 x 6% | 72% van taxatiewaarde |
| Van 55 tot 60 jaar | 11 x 6% | 66% van taxatiewaarde |
| Van 60 tot 65 jaar | 10 x 6% | 60% van taxatiewaarde |
| Van 65 tot 70 jaar | 8 x 6% | 48% van taxatiewaarde |
| Van 70 tot 75 jaar | 7 x 6% | 42% van taxatiewaarde |
| Van 75 tot 80 jaar | 5 x 6% | 30% van taxatiewaarde |
| Van 80 tot 85 jaar | 4 x 6% | 24% van taxatiewaarde |
| Van 85 tot 90 jaar | 3 x 6% | 18% van taxatiewaarde |
| Ouder dan 90 jaar | 2 x 6% | 12% van taxatiewaarde |
Stap 3. Welk bedrag wordt als boeket betaald op de ingangsdag van de overeenkomst? We gaan uit van 10% van het blote eigendom, oftewel 10.400,-
Stap 4. Verminder de taxatiewaarde met de waarde van het vruchtgebruik en het boeketbedrag. De uitkomst is het bedrag waarover de lijfrente zal worden berekend. In dit geval: 200.000,- minus 96.000,- = 104.000 minus 10.400 = 93.600,-.
Stap 5. De hoogte van de lijfrente is afhankelijk van de levensverwachting en rente. Voor de levensverwachting nemen we de overlevingstafels van het Centraal Bureau Statistiek (CBS)1. In 2010 heeft een man van 66 een levensverwachting van 17,19 jaar.2
Stap 6. Voor de rente wordt gebruik gemaakt van de variabele rente, dit betekent dat gedurende de looptijd de hoogte van de lijfrente kan veranderen door veranderingen in de rentestand. Evenals bij een hypotheek zou er ook gekozen kunnen worden voor een rentevasteperiode van 5, 10 of 30 jaar. Om gelijke tred te houden met inflatie is het vaak eenvoudig de rente te bepalen aan de hand van bijv. de Euribor + een onderling afgesproken opslag. In dit rekenvoorbeeld hanteren we een variabele rente op de startdatum van 3%. In de praktijk zal er vaak een gemiddelde genomen worden tussen tegen welk percentage de verkoper de totale verkoopprijs, – had hij deze in 1 keer gekregen -, zou hebben kunnen beleggen en de rente waartegen de koper, -had hij de aankoopsom in 1 keer moeten betalen -, een hypothecaire lening had moeten afsluiten.
Stap 7. Met een bedrag van 93.600,-, een levensverwachting van 17,19 jaar en een rente van 3% kan de lijfrente berekend worden.
L=((R/100)*I/M)/(1-1/((R/100)/M+1)^(M*V))
Waarvoor geldt:
L = het uit te keren bedrag
R = de rente op jaarbasis
I = het ingelegde bedrag
M = het aantal betalingen per jaar
V = het aantal jaren
In dit geval
Lijfrente = ((3/100)*93600/12)/(1-1/((3/100)/12+1)^(12*17,9)) met als uitkomst 581,32 per maand. Een verkoper ontvangt maandelijks dit bedrag en “huurt” bovendien de woning kosteloos.
1 Bekijk overlevingstafels CBS:
http://http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/bevolking/cijfers/geboorte-sterfte/overlevingstafels.htm.
Het gebruik van overlevingstafels is niet zonder risico. Deze tafels houden niet of nauwelijks rekening met toekomstige ontwikkelingen. In de afgelopen decennia is een constante stijging van de levensverwachting te zien geweest. Er vindt daarom vaak een correctie plaats op deze tafels.
2 De levensverwachting van mannen van 66 jaar is hoger dan van mannen in het algemeen. Immers de groep van 66 jarigen heeft al een aantal leeftijdsgenoten overleefd. Kindersterfte en andere sterfgevallen op jonge leeftijd verlagen de gemiddelde levensverwachting aanzienlijk.